teatr w wałbrzychu teatr w wałbrzychu
A A + A ++
ikona ikona

tekst: Sylwia Chutnik

reży­seria i współ­praca sceno­gra­ficzna: Marcin Liber

tekst ustępów i drama­turgia: strzelec młodszy

sceno­grafia i kostiumy: Grupa Mixer

opra­co­wanie muzyczne: Małgorzata Sarbak

konsul­tacja chore­ogra­ficzna: Iwona Pasińska

obsada:

Aleksandra Piłsudska:

Aleksandra Rewolucja – Rozalia Mierzicka

Aleksandra Zdradzona – Mirosława Żak

Aleksandra Matka – Angelika Cegielska

w ustępach:

jak? – Rafał Kosowski

i. – Ryszard Węgrzyn /​ Piotr Misztela [g]

a! – Piotr Tokarz

co? – Filip Perkowski

inspi­cjent: Iwona Skiba

 

o spek­taklu:

Opowieść koncen­truje się na drugiej małżonce marszałka Józefa Piłsudskiego, Aleksandrze z domu Szczerbińskiej. Ukazuje ją nie tylko jako żonę najważ­niej­szego polityka Dwudziestolecia Międzywojennego, ale i kobietę o rewo­lu­cyjnej prze­szłości, która w swoich dzia­ła­niach nie stroniła od przemocy. Po ślubie nadal zaan­ga­żowana była w dzia­łania społeczne i poli­tyczne. Znana była jako orędow­niczka udziału kobiet w wojsku oraz zdobycia przez nich praw wyborczych.

Pierwsze sceny ukazują wir rewo­lu­cyjnych zdarzeń, w które zaan­ga­żowana była Aleksandra. Przechowywanie mate­riałów wybu­chowych, zamachy i ćwiczenia w strze­laniu. Do tego zjazdy, dyskusje, w których brał udział Józef. Wtedy jeszcze związany z pierwszą żoną, ale podko­chujący się w Aleksandrze. Ta zajęta jest dzia­łaniem poli­tycznym, w jej zacho­waniu odzwier­ciedla się mit Polki jako Niepodległości – symbolika opiera się o książkę Marii Janion „Kobiety i duch inności”. Pełno w niej odniesień do mitu Polki jako hero­icznej boha­terki z rozwianym włosem w stylu Emilii Plater. Dodatkowo wpro­wa­dzenie kilku boha­terek – towa­rzyszek broni pokaże wzajemne relacje między walczącymi kobietami i specy­ficzne „siostrzeństwo” między nimi.

Obraz Aleksandry jest nieco wykrzy­wiony – w tle gra wyra­fi­nowana muzyka klawe­synowa, ale w tekście dużo jest mowy potocznej pomie­szanej ze wznio­słymi ideami. Z jednej strony ironiczny portret „rebel girl”, z drugiej odwieczne pytanie o używanie przemocy i mit prze­wrotu, który tak bardzo lubi każdy Polak. Powstanie, bunt, zsyłka i wojna. Co z tego może być prze­chwycone przez kobietę walczącą o zmiany, ale również o swoje życie? Co tak naprawdę chce się zmienić wysa­dzając tory pod pociągiem?

Przez cały czas ważna jest również figura Marszałka Piłsudskiego poja­wia­jącego się początkowo jako Superman, aby powoli zamieniać się Legendarnego Wąsacza. Z całym „legen­darnym” bagażem – atry­butem polskości: kasz­tanka, szabelka, medale. Z tego punktu rodzi się historia ról kobiet, ich miejsca w historii, kulturze i ich miejsca przy mężczy­znach, mężach, zarówno w perspek­tywie histo­rycznej jak również indywidualnej.

Spektakl jest planowany jako współ­czesny melo­dramat, odwo­łujący się do tradycji gatunku, jak również wyko­rzy­stujący narzędzie współ­cze­snego języka teatralnego, co powinno przy­czynić się do eman­cy­pacji tego gatunku.

Spektakl powstał przy współ­pracy z Miastem Kraków i Krakowskim Biurem Festiwalowym
w ramach nagrody Grand Prix na 3. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Boska Komedia