William Szekspir
BURZA (THE TEMPEST)
Przekład – Stanisław Barańczak
W spektaklu wykorzystano fragmenty „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego
Reżyseria i scenografia – Arkadiusz Tworus
Kostiumy – Zosia Dowjat
Opracowanie muzyczne – Giulio Mercati
Realizacja nagrań – Sergio Valenti
we współpracy z Domenico Lamacchia (obój) i Elio Marchesinim (marimba)
Premiera 18 lutego 2007
43. sezon / 277. premiera
Duża Scena
Czas trwania spektaklu 90 min. (bez przerwy)
Obsada:
- Alonzo – Dariusz Skowroński
- Sebastian – Ryszard Węgrzyn
- Prospero – Dariusz Maj
- Antonio – Andrzej Szubski
- Ferdynand – Paweł Tomaszewski (gościnnie)
- Gonzalo – Adam Wolańczyk (gościnnie)
- Adrian – Łukasz Węgrzynowski (gościnnie)
- Kaliban – Sebastian Łach (gościnnie)
- Trinkulo – Lidia Michałuszek
- Stefano – Bogusław Siwko (gościnnie)
- Miranda – Agnieszka Przepiórska
- Ariel – Marta Zięba
oraz postaci dramatu:
- Hetman – Piotr Kubowicz (statysta)
- Stańczyk – Marian Mroczek (statysta)
- Wernyhora – Zbigniew Sowiński (statysta)
- Rycerz – Maciej Zieliński, Paweł Mularczyk, Łukasz Kalarkiewicz (statyści)
„Główna myśl Burzy streszcza się w powiedzeniu, że dążenie do cnoty jest czymś wyższym od zemsty. Wskutek tego rząd dusz sprawować winien tylko ten, kto wypracował w sobie człowieczeństwo. W dramacie pokazany jest rozwój myśli, prowadzącej do sekretu mądrego i sprawiedliwego władania ludźmi, które opierać się powinno na głębokim zrozumieniu i litości. Litość wynika tu jednak nie ze słabości, a z uczucia wspólnoty wszechludzkiej. Wyspa, na która wygnany król, filozof i czarodziej Prospero sprowadza przy pomocy sił nadprzyrodzonych wszystkich tych, którzy go skrzywdzili, po to aby im przebaczyć – jest symbolem jakby wyższej jakiejś dymensji bytu” – pisał w 1938 roku Leon Schiller.
O czym opowiada Burza 70 lat później, czy przesunęły się interpretacyjne akcenty?
Tajemniczą wyspą wśród mórz włada Prospero. Niegdyś był księciem, ale pozbawiony przez podstępnego brata tronu wiedzie teraz żywot wygnańca. Towarzyszy mu córka Miranda. Dzięki wiedzy zawartej w księgach Prospero zdołał zapanować nad duchami zamieszkującymi wyspę. Służą mu nieokrzesany potwór Kaliban i duch Ariel. Przy pomocy duchów Prospero wywołuje burzę morską, która rozbija przepływający w pobliżu statek. Na pokładzie znajdują się wszyscy, którzy przyczynili się niegdyś do wygnania Prospera.
Do brzegu dociera grupa rozbitków złożona z króla, jego brata Sebastiana, księcia Antonia oraz sług: Gonzala i Adriana. Antonio, który niegdyś przy pomocy Alonza pozbawił swojego brata tronu, teraz do podobnego zamachu namawia Sebastiana.
W innym miejscu na brzeg wyrzuceni zostali dwaj pijani marynarze: Stefano i Trinkulo. Spotykają oni Kalibana i namówieni przez niego postanawiają zabić Prospera i objąć władze na wyspie.
W jeszcze innym miejscu fale wyrzucają na brzeg Ferdynanda, syna Alonza, następcę tronu. Prospero aranżuje jego spotkanie z Mirandą, po czym bierze go w niewolę. W tej chwili w rękach władcy wyspy znajdują się wszyscy, którzy niegdyś wyrządzili mu krzywdę. Teraz, po wielu latach, jest gotów im przebaczyć i na znak zgody oddać Mirandę za żonę Ferdynandowi. Jednakże najpierw wszyscy muszą wziąć udział w przedstawieniu, które dla nich przygotował. Rozpoczyna się przywoływanie wspomnień, wywoływanie duchów przeszłości. Te ostatnie są dziwnie znajome… Zamiast mitologicznych postaci znanych z szekspirowskiego oryginału pojawiają się zjawy z „Wesela”.
„Burza” – „najbardziej kłopotliwa i wieloznaczna” ze sztuk Szekspira, zawsze aktualna i poddająca się podsuwanym przez życie interpretacjom. Spektakl Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu wplata w opowieść o zmaganiach szekspirowskich bohaterów problemy współczesne, bliskie, polskie…